Tarih kokan bir meydan.. Etrafında bedesten, han ve birkaç cami daha var. Avlusunda şadırvan kubbesi iç tarafında çok güzel fresk minyatürler var. Hemen yanında bulunan ulu çınarları da görmelisiniz.

Caminin en dikkat çekici yanlarından biri avludaki şadırvanıdır. 19. yy.’da yapıldığı sanılan şadırvan temel olarak ahşap yapılıdır. Şadırvanın asıl özelliği ise tavanındaki kalemişi süslemelerdir. Zileli Emin’in bu süslemeleri 1875 yılında yaptığı, süslemeler arasına düştüğü tarih ve isimden anlaşılmaktadır. Süslemelerde üç yerin resmedildiğine inanılır. İlki İstanbul’dur. Resim dikkatle incelendiğinde Galata ve Bayezid Kuleleri arası, Haliç ve Galata Köprüsü, Sultanahmet, Ayasofya ve Süleymaniye Camileri ve Çemberlitaş seçilebilmektedir. İkinci sahne Amasya’ya benzetilir. Kale, nehirdeki su değirmenleri ve Bayezit Camii’ne benzer yapılar görülebilmektedir. Üçüncü sahnenin ise Viyana şehri önlerindeki Osmanlı ordusunu tasvir ettiği düşünülür. Zamanın anlayışı gereği insanın resmedilmediği sahnede patlayan top ve silahların yanında çadırlar görülmektedir. Cami avlusunun Taşhan tarafındaki girişi de yine görülmeğe değerdir. Üzerinde küçük bir odacığı bulunan derin kemerli girişin kemeri renkli taşlardan örülmüştür. Avluda çapları yaklaşık 3 metre olan iki de yaşlı çınar bulunur.

Muhteşem bir camii idi. 1987 li yıllarda restorasyonla canına okudular. Muhteşem taş minberi yıktılar. Selahattin Müftünün;" Selçuklu'da taş minber olur, Osmanlı'da yoktur, yıkın " fetvaları ve nidalari arasında yıktılar. Yerine diyanet vakfının atelyesinde çok maliyetli uyduruk bir ahşap minber koydular. Bu sayede daha iyi bir yere hazret müftü gidebildi. Parasını tabii saf Merzifonlular ödedi. İslam dünyasındaki resimli tek camii olma unvanını bu çok bilmiş Trabzonlu müftü efendi, "Bu resimleri Zileli bir Ermeni yapmistir, silin..." Nidaları ve fetvaları arasında sildiler. Muhtesem bir son cemaat mahfili vardı. Marangozluk ustası idi. Aslında yoktur diye yıktılar. Ama Kubbenin muhteşemligini kapatan, kapıdan girince kubbeyi göstermeyen asma kat sanki aslında varmış gibi utanmadan dünya kadar para harcayıp koydular. Şimdi 2000 li yıllarda yeni yapılmış bir camii gibi zavalli duruyor. Karamustafa Paşa'nın vakfinda yumurta 10 kurus olsa bile yumurta akı ile dış cephesi her sene boyana emri hiç yerine getirilmedi. Yumurtanın akının yapiskanligi taşlarının erimesini kesebilirken kesemedi . Hızla erezyonla taşları yok oluyor. 100 yıl sonra yerinde yeller eser. Muhteşem bir deri puşudesi vardı. Gittiler Tokat müzesine verdiler. Sanki Merzfonda sergilenecek yer yokmuş gibi... Merzifon'da insan idare vs yok mu? Allah aşkına tarihinize sahip çıkın....

Bir kaç sene evvel Merzifonu gezdik. Geçekten gezilip görülecek tarihi mekanları var. Bunlardan bir taneside. Merzifonlu Kara Mustafa Paşa camisi. Muhteşem bir maneviyat. İçerisinde namaz kılarken insanın için feyiz doluyor. Abdesthanesi ve tuvaletleri mevcut. Mutlaka ziyaret etmenizi öneririm.

1600'lü yıllardan kalma olmasına rağmen çok iyi korunmuş olduğunu düşünüyorum. Bahçesindeki iki anıt ağaç ve şadırvan kubbesinin içindeki resimleri görülmeye değer.