Van Akdamar Adası’nda yer alan Surp Kaç Kilisesi ve Kutsal Haç Katedrali olarak 7. Yüzyıl içerisinde inşa edilmiştir. Kralı I. Gagik’in emriyle Mimar Manuel tarafından da projeleri ortaya konulmuştur. Ada bölgesinin güney bölgesinde bu kilisenin mimari konusunda Ortaçağ Ermeni sanatına dair izler taşımaktadır. Bu binaların kızıl andezit taşından yapıldığı da ifade edilmektedir. Aynı zamanda da zengin bitki ve hayvan kabartmaları da bu binaların dış cephesinde yer almaktadır. Aynı zamanda da Ermeni mimarisi için etkin bir halde de bulunuyor.
Akdamar Tarihi
Kilisenin kuzeydoğusunda yer alan şapel 1296 ile 1336 yılları arasında, cemaat evi ise 179 yılında bu binalara dahil edilmiştir.
Ülkenin doğusunda yer alan çoğu Ermeni Anıtı ile beraber Akdamar Adası’ndaki kilisenin de 1951 yılında alınan kararla yıkılması sonucu çıkmıştır. Ancak bu yıkım emri Yaşar Kemal’in çabaları sonrasında durdurulmuştur.
Akdamar Kilisesi, 2005 ile 2007 yılları arasında Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından restorasyon çalışmalarına tabi tutulmuştur. Ermenistan ile ilişkileri geliştirmek için 1.5 milyon dolar harcanarak siyasi amaçlı bir işlem gerçekleştirilmiştir. 29 Mart 2007 yılında da müze olarak açıldığı bilinmektedir. Akdamar Kilisesi içerisinde 19 Eylül 2010 tarihinde de Türkiye Ermenileri burada bir ayin düzenlemiştir. Bu ayine Türkiye Ermenileri Patrikliği Ruhani Meclisi Patrik Genel Vekili Başpiskopos Aram Ateşyan ayini yönetmiştir. 95 yıllık süreden sonra ilk kez bu bölgede ayin yapılmıştır.

23 Ekim 2011 tarihinde meydana gelen Van Depremi esnasında Akdamar Kilisesi de zarar gördü. Kilisede çatlaklar görülürken, camları da kırıldı. Ermeniler ve Ortodokslar için tarihi önem taşıyan Akdamar Kilisesi, Van’da herkesin ziyaretine açık halde bulunuyor. Van Gölü’ndeki Akdamar Adası içerisinde yer alan bu kilisenin genel olarak Hristiyanlık tarihi açısından da etkin bir yer tutuğu görülebiliyor. Köklü bir geçmişe sahip olan bu tarihi alan; rahatlıkla ulaşılabilecek bir noktada bulunuyor. Yapılan vapur seferleriyle beraber Akdamar Adası’na ulaşmak ve buradaki tarihi alanları gezmeye başlamak herkesin gerçekleştirebileceği bir eylem olarak tabir ediliyor. Bu sayede de tarihin ve dini geçmişin hakkında detaylı bilgiler edinilebiliyor.
Kutsal Haç Kilisesi
Kutsal Haç Kilisesi, dıştan 16.00m. x 12.50m. ölçülerinde, merkezi kubbeli dört yapraklı yonca biçimli haç plana (tetraconchos) sahiptir. Dış cepheleri itibariyle incelendiğinde, yapının doğu ve batı yönlerinde yer alan haç kollarının daha derin tutulduğu görülmektedir. Ana girişin bulunduğu batı haç koluna, 1763’de jamatunun eklenmesiyle bu cephe, plastik süslemelerin olduğu yüksekliğe kadar kapanmıştır. Cephe, içeriye doğru kademelenen 1.10m. enindeki yuvarlak kemerli iki adet yırtmaç nişle hareketlendirilmiştir. Yırtmaç nişlerin ortasında dikdörtgen formlu yuvarlak kemerli iki adet pencere bulunmaktadır. Bu pencerelerden alttaki dini konulu süsleme bordürünün hizasında, üstteki ise asma sarmaşığı zeminli süsleme bordürünün altında yer alır. Batı haç kolunun üst kısmı, üçgen bir alınlıkla son bulur. Kuzey ve güney yüzeylerinde de iki adet dikdörtgen formlu pencere bulunmaktadır. İçeriye girişi sağlayan ve bugün jamatunun içinde yer alan kapının yüksekliği 2.00m, genişliği ise 1.36m’dir.
Yapının güney cephesinde kral mahfili yer almaktadır. Galeriye çıkan dış merdiven 18. yüzyılın sonunda çan kulesi eklenirken iptal edilmiştir. Güney duvarı dıştan beş cepheli olarak yapılmıştır. 1.35m. eninde 2.00m. yüksekliğinde alt girişin hemen üstünde kral mahfiline geçiş kapısı bulunmaktadır. Biri bu kapının üstünde, ikisi de yan yüzeylerde olmak üzere üç pencere açıklığı yer alır. Dikdörtgen formlu bu pencereler yuvarlak kemerlidir.
Batı cephesi ile aynı düzendeki doğu cephesi, pastoforion odaları ile birlikte dıştan 9.00m. uzunluğunda düz bir cepheye sahiptir. Bu düz duvar, apsisin iki yanına denk gelen, 1.10m. enindeki dikey iki yırtmaç nişle hareketlendirilmiştir. Bu nişler batıdakiler gibi içe kademeli ve yuvarlak kemerlidirler. Apsisin tam ortasında ve dini konulu süslemenin hizasında dikdörtgen formlu, yuvarlak kemerli bir pencere açıklığı yer alır. Bundan daha küçük boyutlu iki adet pencere de bitkisel süslemenin hemen altında açılmıştır. Pencerelerden güneydeki yuvarlak kemerli, kuzeydeki ise düzdür.
Kuzey yırtmaç nişin kuzeyinde, küçük bir mazgal pencere daha yer almaktadır. Cephenin üst kısmı üçgen bir alınlıkla sınırlandırılmıştır. Yapının güney duvarı gibi dıştan beş cepheli olarak yapılmış kuzey cephesi giriş kapısının hemen önüne eklenen ve tarihi bilinmeyen şapel nedeni ile süsleme kuşağının olduğu seviyeye kadar kapanmış durumdadır. Kuzey cephesinin batı yüzeyi zemin hizasına kadar izlenebilmektedir. Ana süsleme kuşağı hizasında dikdörtgen formlu, yuvarlak kemerli pencere bulunmaktadır. Cephe üst kısımda üçgen bir alınlıkla sınırlandırılmıştır. Dört cephede yer alan ve merkezi kare mekandan dışarıya doğru çıkıntı teşkil eden haç kollarının üzeri çift pahlı çatı ile örtülüdür. On altıgen kubbe kasnağının üzeri piramidal bir külahla kapatılmıştır. Kasnakta açılan sekiz adet pencerenin aralarında sekiz adet de pencere formunda niş bulunmaktadır. Kasnakta yer alan pencereler dikdörtgen forma sahip olup üst kısımları yuvarlak kemerlidir. Piramidal külahın tepe noktası hafif bir şekilde tahrip olmuş durumdadır. Eski anlatımlardan konik çatının tepesinde taştan bir haç bulunduğu öğrenilmektedir1. Güney cephedeki kitabeden kubbenin çöktüğü ve daha sonra tamir edildiği ancak tamirin hangi tarihte kimin tarafından yapıldığı bilinmemekle beraber; muhtemelen 13. yüzyıl sonlarında katholikos III. Stephanos tarafından tamir ettirildiği belirtilmektedir.
Kiliseyi, kuzeyden ve güneydoğudan bir mezarlık çevirmektedir. Kilisenin 0.85m x 1.10m. kalınlığındaki duvarları iki basamaklı bir platform üzerine oturtturmuştur. Yapı duvarları kırmızı kesme tüf taşlarıyla örülmüştür. Bir rivayete göre yapıda kullanılan taşlar, Aghznikh eyaletinden (bugünkü Diyarbakır’ın kuzeydoğusundaki bir bölge) getirtilmiştir Yapını beden duvarlı kesme taş malzeme kullanılarak yığma duvar tekniğinde yapılmıştır. Yapının konik çatı külahında taş malzeme kullanılmıştır. Bu tarz bir uygulama bölgeye özgüdür. Ahtamar Kilisesi, yapının çevresini farklı yüksekliklerde kuşatan zengin dış cephe kabartmalarıyla dikkat çekmektedir. Ayrıca, yapının iç kısmı freskolarla bezelidir.
Akdamar Kilisesi Nerede, Giriş Ücreti ?
Akdamar Kilisesi veya diğer adıyla Akdamar Adası Ermeni Kilisesi Van ilinin Gevaş ilçesine bağlı Akdamar Adası’nda bulunmaktadır. Kiliseyi haftanın her günü 08:00 ila 20:00 arasında ziyaret edebilirsiniz. Kiliseye girişler tamamen ücretsizdir.
Hazır Gelmişken
Akdamar Kilisesi 'ni gezmeye gelmişken Van civarında gezilecek bir çok tarihi mekanı ve müzeyi ziyaret edebilirsiniz. Sitemizde bulunan Van Müzeleri sayfasını ziyaret ederek Van 'da gezilecek daha çok tarihi yeri ve müzeyi rotanıza ekleyebilirsiniz.
@metincelik9436
Kesinlikle Van'a gelenler''in ziyaret etmeleri gereken bir sanat eserinin doğa ile birleştiği bir mekan piknik organizasyonu yassak mangal semaver gibi şeyler için izin verilmiyor Gevaş ilçemizi 1 km geçtikten sonra yolun sağ tarafında bulunan limanda ücretsiz otopark sistemi mevcut daha sonra her saat başı adaya hareket eden tekneler var bir defa 25 TL kişi başı ücret ödedikten sonra adaya 20 dk lik bir yolculuktan sonra adaya varıyorsunuz ve adaya giriş ücretli ve kişi başı 35 TL lik bir ödemeden sonra tarihin güzellikleri doğa Van Gölünün eşsiz güzelliği tavşanlar kaplumbağalar ve badem ağaçları ile dolu bir Cennet köşesinin keyfini çıkarabilirsiniz Ayrıca adaya kalkan tekneler saat 18:30 a kadar gidiş yapmakta dönmek için tekrar ücret ödemeden son teknenin dönüşüne kadar adada kalabilirsiniz yani keyfini çıkarabilirsiniz
@betulartis2768
Giriş ücreti fazlaydı. Tekne ile birlikte 80 ₺toplandı kişibaşı. Müzekartımız da vardı üstelik. Kilise güzel gezilmesini tavsiye ederim. Adada tavşanlar ve badem ağaçları göze çarpıyor. Daha çok turistik bir yer. Tekne gezisi de manzara dolayısıyla güzel geçiyor.
@mustafatukuc924
İlk olarak Ada da bulunan kilise çok güzel gezmezini tavsiye ederim. Ulaşım olarak Van merkeze yakın zaten 35 km civarı adanın karşısından ve Gevaştan sürekli olarak tekneler hareket ediyor yaklaşık olarak adanın karşısındaki iskeleden 20 25 dakıka sürüyor fiyatı 35 TL biz gittiğimizde daha sonra değişiklik gösterebilir. Adaya giriş ücretli eğer müze kartınız varsa zaten giterbirlsiniz oradan da alabilirsiniz normal giriş 45 TL adada bir Cafe ve hediyelik eşya dükkanı mevcut.
@fatiherduzen5316
Akdamar iskelesi üzerinden 20 dakikaya adaya varıyorsunuz.Vapur ücreti kişi başı 35 TL (gidiş dönüş), Adaya varınca kiliseye çıkmak için kişi başı 45 TL vermeniz gerekecek Temmuz ayında 60 TL olacağı söylendi.Gelmişken gezin derim kilise üzerindeki işlemeler çok fazla etrafı güzel seyir terası ile her yer görünüyor. Not:Müzekart almak daha mantıklı 60 TL
@balixs6766
Öncelikle size bir tavsiye vermem lazım. Burada bilet 60₺ aynı şekilde 1 yıllık müze kartı da 60₺ ve burada satılıyor. Size tavsiyem bilet almak yerine müze kartı alın. Girişteki görevli oldukça yardımcı oldu bize müze kartı konusunda. Klise oldukça güzel bir yer. Kendisinden ziyade adasının güzelliği ile ön plana çıkıyor. Dik kayaların olduğu bir adanın üstüne inşa edilmiş bir klise. Adada en çok martı, mavi yusufçuk, tavşan ve yılan bulunuyor. Yılanlar konusunda endişe etmeyin insandan kaçıyorlar ve kayaların altında saklanıyorlar. Adanın tepesine doğrudan bir yol yok ancak görevliler patikadan tepeye tırmanmaya izin veriyor. Ada her ne kadar küçük gözükse de gezilecek oldukça çok yer var. Size tavsiyem biraz vaktinizi ayırın ve adanın tepesine tırmanın. Gerçekten görülmeye değer bir manzarsı var. Adanın havası oldukça temiz ve bunaltıcı değil. Öğlen vakti bile güneş insanı yakmıyor. Türkiye'de kesinlikle görülmeye değer yerlerden birisi burası.
@nay3687
Akdamar Kilisesi, Ahtamar Kilisesi, Surp Haç Kilisesi veya Kutsal Haç Katedrali (Ermenice: Աղթամարի Սուրբ Խաչ եկեղեցի), Türkiye'nin doğusunda, Van Gölü üzerindeki Akdamar Adası'nda yer alan bir kilise. Kudüs'ten İran'a kaçırıldıktan sonra 7. yüzyılda Van yöresine getirildiği rivayet edilen Hakiki Haç'ın bir parçasını barındırmak maksadıyla Kral I. Gagik'in emriyle 915-921 yıllarında Mimar Manuel tarafından inşa edilmiştir. Adanın güney doğusuna kurulmuş olan kilise, mimari açıdan Ortaçağ Ermeni sanatının en parlak eserleri arasında sayılır. Kızıl andezit taşından inşa edilmiş olan kilisenin dış cephesi, alçak rölyef şeklinde işlenmiş zengin bitki ve hayvan motifleriyle ve Kutsal Kitap'tan alınma sahnelerle bezenmiştir. Kilise bu özelliğiyle de Ermeni mimari tarihi içinde eşsiz bir konuma sahiptir. Vikipedi
@ugurt906
Özet : Yakınlarında iseniz gidip görülebilir. Detaylı Açıklama : Bir Ermeni Kilisesi. 2005-2007 Yılları arasında restorasyon görmüş, genel durumu "orta-iyi" arasında olan bir yapı. Kilisenin iç ve dış kısmında yer alan yazı ve işlemeler o dönem nasıl yapıldı acaba sorusunu insanın aklına bir mıh gibi sokuyor. Kilisenin hemen yan taraflarında mezar alanları var, mezar taşlarının işlemeleri de gerçekten görülmeye değer. Kiliseye ulaşım tekne vasıtasıyla yapılıyor, 31/07/2022 tarihi itibariyle gidiş - dönüş ücreti kişi başı 35,00 TL. Yaklaşık 15-20 dakikalık bir tekne yolculuğu ile adaya varıyorsunuz (normalde daha hızlı varılabilir ancak biraz da göl keyfi olsun diye sanırım tekneler yavaş ilerliyor, tekne yolculuğunuzun tadını çıkarmaya bakın), adanın girişinde bilet noktası bulunmakta, giriş ücreti 60,00 TL, Müzekart geçerli, Müzekart ücreti de 60,00 TL, müzekart alınması ve yakınlarda bulunan Van Müzesi ve Van Kalesinin de gezilmesi mantıklı olabilir. Kiliseye ve Seyir Terasına ulaşım dik bir taş merdiven ve taş yollar aracılığıyla gerçekleştiriliyor, bu nedenle tekerlekli sandalye ve bebek arabası kullanımı malesef mümkün değil, küçük çocuğunuz var ise kucakta veya taşıma aparatında taşımayı göze almalısınız. Adada bir kafeterya bulunuyor, acil ihtiyaçlar bu şekilde karşılanabilir (su vb.). Tabi benim nacizhane tavsiyem yanınıza suyunuzu alıp öyle gitmenizdir. Kilise dışarıdan görünen bütün ihtişamına karşı içerisinde bu kadar mı ya hissi uyandırıyor, insan daha temiz ve düzenli bir ortam bekliyor, kilisenin merkez kısmında yer alan işlemelerde bozulmalar ve yıpranmalar var malesef. Seyir terası olarak adlandırılan mekanda salt göl manzarasından ibaret, yani gidip oturduğunuzda size aman aman ne güzel bir yere geldim ben hissini vermiyor malesef. Gidip görülebilir, yaklaşık 1 saat ayrılması yeterli, ancak planınıza gidiş ve dönüşlerde oluşacak süreyi ve teknelerin kalkma sürelerini de ekleyin ve 2 - 2.5 saatlik bir zaman dilimi harcayacaksınızdır muhtemelen, güneşin en tepede olduğu vakitlerde gezmek biraz zor oluyor, gezi tarih ve zamanını hava durumuna göre belirlemekte fayda var. İyi gezmeler dilerim.
@malcolmmat9144
Kilise konum olarak tatvandan gevasa gelirken gevasa 7km kala bir konumda . 10 Ağustos 2022 itibariyle eğer dediğim konumdaki iskeleden adaya gitmek isterseniz 35 TL karsiliginda sizi adaya götürüyorlar . Eğer Gevaş merkezden adaya gitmek isterseniz 60 TL karşılığında yine adaya seferler düzenleniyor. Muzekartiniz yoksa yine adayı ziyaret etmek için 60 TL ödemeniz gerekli . Tavsiyem çok geziyorsaniz Ören yerleri ve müzeleri 60 TL karşılığında muzekart sahibi olmanız . Ada gercekten görülmesi gereken bir yer. Adanın tarihçesini önceden öğrenip öyle gezerseniz tabi daha anlamlı bir gezme yaparsınız . Kilisenin içi çok nemli ve havasız. Alanda ücretsiz WC ve mescit mevcut . Dinlenmek isteyenler için cafe de var. Alan içerisinde bulunan ağaçların bir çoğu badem ağacı . Yere düşen bademleri bir taşla kırıp badem bile yiyebilirsiniz . Adanın Van tarafından gelen yolcular için ayrılmış iskele tarafında gölün temiz suyunda gole girebilirsiniz . Suyu oldukça temiz . Ve yine burda İranlı turistler le karşılaşmanız çok olası . Tabi adamlar gurupca geldikleri için eğlenirken çok ses çıkarıyorlar . Herkese iyi gezmeler .
@ikrambeder3540
Birkaç alıntı.. ... Doğudaki birçok başka Ermeni anıtı ile birlikte Akhtamar Kilisesinin de 1951'de hükümet emriyle yıkımı kararlaştırılmış, 25 Haziran 1951'de başlatılan yıkım çalışması o dönemde genç bir gazeteci olan ve tesadüfen olaydan haberdar olan Yaşar Kemal'in müdahalesiyle durdurulmuştur.... ... Onyıllar boyunca bakımsız kalan kilise 2005-2007 döneminde Türkiye Cumhuriyeti Kültür ve Turizm Bakanlığı öncülüğünde 1.5 milyon dolar harcanarak restore edilmiştir... ... "İnanç turizmi kapsamında Van Akdamar Anıt Müzesi'nin (Akdamar Kilisesi) ziyaretçi sirkülasyonuna engel teşkil etmeyecek bir bölümünde, ...yılda bir kez olmak üzere Eylül ayının ikinci haftasında ...dini içerikli etkinlik düzenlenmesine izin verilmesi uygun görülmüştür" Çok çalışmalıyız, çook.
@taskincardak
yaz mevsimiyse öğle saatlerinde gitmenizi tavsiye etmem. Yurdumuzun tarih kokan, kokmak ne fışkıran noktalarından biri daha. Kilise yüzlerce yıl geçmesine rağmen hala sağlam, orjinalliğini büyük oranda koruyor. Ama millet olarak tarihe gerekli saygıyı bir türlü gösteremedik, yine kalıntılarda "Ali Ayşe 'yi seviyor" terbiyesizlikleri, sağa sola çöp atma hastalığı bırada da geçerli maalesef. Van'a 30-35 km kala Akdamar iskelesinden kalkan teknelerle adaya ulaşabiliniyor. 35 tl kişi başı, ağustos ayı, ulaşım yaklaşık 25-30 dk sürüyor. Girişte müze kartı geçerli.
@alideger
Kiliseye ulaşım her 30dakika da bir kalkan tekneler ile oluyor. Şahsi aracanız ile gelecekseniz eğer sahilde ücretsiz araç park yeri mevcut. Gidiş-Geliş kişi başı ücret 35tl. İsterseniz akşam saat 18:00 e kadar adada kalabilirsiniz. Geri dönüş için süre sınırı yok. Müze kartınız varsa ücretsiz giriş hakkınız var. Müze kartınız yoksa eğer hemen internet üzerinden online olarak alabilir ve hemen kullanıma başlayabilirsiniz. Adada vasat derecede bir kafe ve mini büfe var. Çevre düzenlemesi pek iyi değil. Biz oradayken kilise misafir girişine açık değildi. Sanırım içinde restorasyon devam ediyor. Gideceklere tavsiyem imkanı olan varsa ilkbahar da gitsin. Badem çiçeği festivali oluyormuş. Çiçek açan ağaçlar çok güzel görsel şölen sunuyor. Adanın ve kilisenin Tarihini anlatmaya gerek yok. Her yerde bulabilirsiniz.