Malabadi Köprüsü

Yer cok hoş ama gereksız kalabalık korona var korona

2018 yılında gördüğüm ve görülmesini tavsiye ettiğim bir tarihi yapıtımız. Onu özel kılan kemer genişliği. Gittiğimde ufak bir çay icebileceginiz işletme vardı. Hakkında çeşitli hikayeler olan köprü türkülere de konu olmuştur: Malabadi Köprüsü, Malabadi Köprüsü Orda başladı bitti, şu garibin öyküsü Malabadi Köprüsü, Malabadi Köprüsü Orda başladı bitti, şu garibin öyküsü Karşıki aşiretten bir kıza gönül verdim Aşkı uğruna hergün o köprüye giderdi Siirtin dağlarında, uçan kuşu vururdu Fatma'yı okşadıkça, gayri sükun bulurdu Off garibim off Off Garibim off ... Karar hakkı şeyhteydi, Fatma'nın babasında Katı ve insafsızdı, bu aşkın karşısında Karar hakkı şeyhteydi, Fatma'nın babasında Katı ve insafsızdı, bu aşkın karşısında Kararlıydı zalim şeyh onları öldürmeye Yine bir seher vakti, pusu kurdu köprüye Tabancalar patladı, sevgililer susmuştu Malabadi köprüsü aşka mezar olmuştu Off garibim off Off Garibim off ... Malabadi Köprüsü, Malabadi Köprüsü Orda başladı bitti, şu garibin öyküsü

Bir çok taş köprü gördüm ama bu köprü kadar heybetlisini görmedim. Yapıldığı tarihi düşününce hayran kalmamak elde değil. İsmi bu kadar duyulan/bilinen çok az köprü vardır. Ama görebilen sayısı azdır diye düşünüyorum. Çevresi düzenlenmeye ve yeşillendirmeye müsait ama atıl kalmış. Köprü ayaklarının üstünde birer oda var, zamanında yoldan geçen konukların kalması için yapılmış. Köprünün restorasyonu güzel olmuş ama koruyamamışız, her taraf pislik içinde. Özellikle ayaklarındaki odalara pis kokudan girilmiyor. Bir de şu sprey boyalarla yazı yazma işinden vazgeçebilsek keşke.

Malabadi Köprüsü yani Kürtçe anlamı ile badi nin evi yani badi ailesinin köprüsü . Malabadi Köprüsünün üzerindeki kitabeye göre köprü 1147 Yılında, yani Artukoğulları Beyliği döneminde Timurtaş Bin-i İlgazi adlı kişi tarafından yapılmıştır. Köprünün eni 7 metre, uzunluğu ise 150 metredir. İnşasında renkli taşlar kullanılmıştır. Dünyadaki taş köprüler içinde kemer açıklığı en fazla olan köprüdür.

Malabadi Köprüsü, Artuklular döneminde Timurtaş bin İlgazi bin Artuk tarafından yaptırıldı. 1147 yılında döneminin şaheseri olarak inşa edilen köprü, 7 metre eninde ve 150 metre uzunluğundadır. Taşlarla inşa edilen köprünün yüksekliği, su seviyesinden kilit taşına kadar 19 metredir. Anıtsal mühendislik ve mimarlık başyapıtlarından olan Malabadi Köprüsü, 40.86 metre açıklığındaki sivri ana kemeri ile dünyanın günümüze ulaşan en büyük kemer açıklığına sahip taş kemer köprüsüdür. Onarımlarla günümüze kadar ulaşan köprünün üzerinde insan, güneş ve arslan figürlü kabartmalar bulunuyor. Dünyadaki en nadide eserler arasında olan tarihi köprüyü, kervanların sıklıkla kullandıkları biliniyor.Bu amaçla köprüdeki kemerin her iki yanında ve iç tarafta, kervan ve yolcular tarafından barınak olarak kullanılan iki oda bulunuyor.

Silvan ilçe sınırında Batman Çayı’nın üzerine kurulmuş. 1147 Artuklular Döneminde inşa edilmiş. “Malabadi Köprüsü, 40.86 metre açıklığındaki sivri ana kemeri ile dünyanın günümüze ulaşan en büyük kemer açıklığına sahip taş kemer köprüsüdür.” Evliya Çelebi eserlerinde Malabadi Köprüsü’nün ihtişamından ve büyük demir kapılarından bahsetmiştir. Etrafı oldukça bakımsız maalesef. Diyarbakır’ın en güzel mekanlarından biri olmasına rağmen kaderine terkedilmiş. Daha doğru kullanılmalı. Yine de yolunuzu düşürmeniz gereken şahane bir taş köprü. Demedi demeyin?Bol keyifli gezmeler

Biz akşam vakti gitmek zorunda kaldık , gündüz gorebilmeyi daha çok isterdim ancak yıldızlar harika görünüyordu . Köprü muhteşem. Eksik yanı şu ki yola bakan kısmı cevrelenmemis . Köprüye giderken araba çarpma veya dereye düşme riski var. Bunun için önlem alınabilir. Ayrıca esnaf çok paragöz , salıncak koymuşlar , fotoğraf çekilmek için çocukları oturtmak istedim, para istediler. Hemen yan tarafında araçların park edebileceği alan olması , artı taraflarindandi . Köprüyü isiklandirmalari da iyi olmus . Gündüz vakti tekrar gitmeyi çok isterim.

Diyarbakır Silvan ilçesinde Batman Çayı üzerinde yer alan Malabadi Köprüsü 1147 yılında Artuklular döneminde Timurtaş Bin İlgazi Artuk Bey tarafından yaptırılmıştır. Köprü 7 metre eninde ve 150 metre uzunluğundadır. Eskiden köprüyü kullanan kervanların, köprünün altındaki odaları da kervan ve yolcular için barınak amaçlı kullandıkları söylenir.. Böyle bir tarihe, böyle bir güzelliğe yeteri kadar ilgi gösteremiyoruz maalesef.. etrafında oturup dinlenecebileceginiz bir tane kafe tarzi yerden başka birsey yok.. tarihini anlatacak kimse yok.. köprünün altındaki odanın duvarına yine cahil, tarihe saygısı olmayan kişiler yazılar yazılmış maalesef..

Tarihi yansıtan yapısı çok bozulmamış güzel bir mekan, gidip görülmeli, lakin çevrede sosyal alan pek yok ve tam batman Diyarbakır sınırında olduğu için Diyarbakır merkeze yaklaşık 2 saat Batman merkeze 30 dk uzakta

Sabahın ilk saatlerinde gittiğimiz için kimse yoktu ve bu bizim şansımız idi. Köprünün üzerinde gezdik taşları inceledik içerisindeki odalar bizi şaşırtmıştı. O dönemlerde genişliği de bizi şaşırtmıştı 7 metre genişliği vardı ve iki araç rahatlıkla sığabilir olarak yapılmış. Tarihi hissettiren yapılardan. Gitmenizi tavsiye ederim.