Surp Giragos Kilisesi

Surp Giragos Ermeni Kilisesi veya Aziz Kyriakos Kilisesi, Diyarbakır Sur ilçesinde bulunan tarihi bir Ermeni Apostolik Kilisesidir. Ermeni cemaatinin Ortadoğu'daki en büyük kilisesi konumunda kabul edilen Surp Giragos Ermeni Kilisesi, alınan bilgilere göre 16. yüzyılda inşa edilmiştir. Kilise, 1722 yılında dönemin metropoliti Bedros Vartabed tarafından geniş çaplı bir restorasyona tabi tutulmuştur. Surp Giragos Kilisesi, 1881 yılında meydana gelen bir yangında harap olmuş, 1883 yılında yeniden inşa edilerek ibadete açılmıştır. Uzun bir süre kullanılmayan kilise, günümüzde restore edilmeye başlanmış ve binanın bir kısmı 22 Ekim 2011 tarihinde ibadete açılmıştır. Daha önce çan kulesi yıkılan kilisenin bu kulesi tamir edilmiş ve kilisenin önceki çanının aynısı Moskova’da özel olarak yaptırılmıştır. 100 kilo ağırlığındaki bu bronz çan, kuleye takılarak 4 Kasım 2012 tarihinde kilisede yapılan yetiştirilmiştir. 2015'te kapanan Surp Giragos Kilisesi 7 Mayıs 2022'de tekrar açılmıştır.

Diyarbakır'a gelenler mutlaka ziyaret etmeli ve çok sıcak hava koşullarında serinleyip rahat nefes almalı.. Kafeterya hizmetleri de çok iyi. Binanın ve çevrenin güzelliğinden hiç bahsetmiyorum. Gelin görün..

Kilise tam anlamıyla mükemmel ama oradaki çalışan için aynı şeyi söyleyemeyeceğim. Ziyaretçileri kibar bir dille uyarmayı tercih etmek yerine sesini yükseltmesi hiç uygun bir davranış değildi. Bir de kilisenin ziyaret alanlarını sınıflandırmaları hiç hoş değil.

Harika ama bazı bölgeleri ve yerleri çok kötü restore edilmiş eskiligi orijinalliği kaybetmiş ama çoğunlukla harika Tebrikler

Bugüne kadar gördüğüm kiliselerin hiçbirisine benzemiyor, bahçe(avlu) ve bahçe içerisindeki kilise dahil binaların son derece aydınlık&ferah oluşu içinizde Cami sıcaklığı uyandırıyor.Restorasyon harika…şiddetle görülmesi gerekir.Restorasyon ne kadar güzel yapılır yerinde görmek lazım. Dini boyutunu bir yana bırakın bir esere bu kadar iyi sahip çıkılır. Ellerinize sağlık.Restorasyon sonrası ihtişamıyla gerçekten göz kamaştıran bir yapı. Orta Doğu'nun en büyük kilisesi olması boşuna değil, gerçekten çok büyük. Önünden geçip gitmeyin, içeri girip bir göz atın.. Diyarbakir sur merkezde yer alır. Dört ayaklı minareye çok yakın. Yanında suluklu han bulunmakta . Bulunduğu yer diyarbakirin kalbi dediğimiz yerdir . Eski hancepek mahallesinde bulunur. Kilise son derce görkemli ve harika . Son yapılan restorasyonla gercek güzelliği ortaya çıktı. Gidin görün derim . Etkileneceksiniz. Muazzam bir havası var .

Önceki halini görmemiştim ama şuan harika görünüyor. Ben daha küçük bir kilise beklemiştim ama baya büyük ve cidden çok güzel sütunları var perspektif olarak harika görünüyor hemen yan tarafında bir çok yeni işletme açılmış yine yan tarafında dört ayaklı minare ve cami var insana harika bir his veriyor multi kültürel bir vibe. Yanında kendi kafesi var kapıda güvelik felan aşırı ilgilenildiği belli tertemiz her yer, arka tarafında da Mado şubesi var.

Restorasyonu kısa süre önce bitirilip, ibadete ve ziyarete açılmış oldukça büyük bir Ermeni kilisesi. Surp Giragos Ermeni Kilisesi'nin arka tarafındaki bahçede bir kafe de bulunuyor. Naneli limonatasını önermişlerdi; az şekerli olduğu için çok beğendik.

Şehrin en önemli kültürel varlıklarından biri olan bu kilisenin önemli bir bölümü yıkılmıştı. Onarımı yapıldıktan sonra tekrar ibadete açılan kilise tekrardan ziyarete açıldı. Görülmesi gereken önemli kültürel değerlerimizden...

Öncelikle şehre gelen herkesin görmesi gereken bir yer. Yerli ve yabancı herkesin asıl diyarbakır in nasıl bir yer olduğu hususunda en iyi ders alınacak bir yer. Hemen yanında 4 ayaklı minare şeyh mathar camii var. Diyarbakır ın kültürünün çeşitliliği çok renkliligini en güzel örneği. Surp Giragos Kilisesi’nin adı, Osmanlı arşiv belgelerinde ve şer’iyye sicillerinde aynı zamanda ‘Küçük Kilise’ veya ‘Çanaklı Kilise’ olarak da geçmektedir. Ermeni cemaatinin Ortadoğu'daki en büyük kilisesi konumunda kabul edilen Surp Giragos Ermeni Kilisesi, İnciciyan’ın verdiği bilgiye göre 16. yüzyılda inşa edilmiştir. İnciciyan, 1518 yılında Sen Teodaros Kilisesi’nin camiye dönüştürülmesinden sonra, kiliseye ait mezarlığın içinde Surp Giragos Kilisesi’nin inşa edildiğini ifade etmektedir. Kilise, 1722 yılında dönemin metropoliti Bedros Vartabed tarafından geniş çaplı bir restorasyona tabi tutulmuştur. Surp Giragos Kilisesi, 1881 yılında meydana gelen bir yangında harap olmuştur. İnciciyan ve 19. yüzyılda şehri ziyaret eden seyyahlar da, Surp Giragos’un yedi mihraplı, oldukça büyük bir kilise olduğu bilgisini vermektedirler. Surp Giragos Kilisesi, Birinci Dünya Savaşı’nda Alman subaylarının karargâhı olarak kullanılmıştır. Kilisenin eski çan kulesi 1913 yılında yıldırım düşmesi sonucu yıkılmıştır. 1914 yılında 2 bin altın harcanarak yaptırılan oldukça yüksek ve görkemli çan kulesi, kilisenin yakınındaki dört ayaklı minareden yüksek olduğu gerekçesiyle 1916 yılında devlet tarafından yıktırılmıştır. 1960 yılına kadar, askeri depo, Sümerbank bez deposu vb. değişik amaçlarla kullanılan kilise, bu tarihten sonra Diyarbakır Ermeni cemaatine devredilmiştir. Uzun süre Hızır İlyas Ermeni Kilisesi Vakfı’na ait, Sur İlçesi, Savaş Mah. Göçmen Sok. No: 12 adresinde bulunan Surp Giragos Kilisesi, metruk kalmıştır. Cemaati Ermeni Soykırımı'dan sonra kalmadığı için uzun bir süre kullanılmayan kilise, günümüzde restore edilmeye başlanmış ve binanın bir kısmı 22 Ekim 2011 tarihinde ibadete açılmıştır. Daha önce çan kulesi yıktırılan kilisenin bu kulesi tamir edilmiş ve kilisenin önceki çanının aynısı Moskova’da özel olarak yaptırılmıştır. 100 kilo ağırlığındaki bu bronz çan, kuleye takılarak 4 Kasım 2012 tarihinde kilisede yapılan geniş katılımlı ayine yetiştirilmiştir. Kilisede bu tarihten itibaren yılda bir defa ibadet yapılmakta ve dünyanın değişik bölgelerine dağılan, özellikle Diyarbakırlı Ermeniler, bu ayine iştirak etmektedirler. Kaynakça: Kasım ERTAŞ, Osmanlı İmparatorluğu’nda Diyarbakır Ermenileri, İstanbul 2015, s. 220-222

Mükemmel bir tarih, doğa İle içiçe kuş sesleri ve huzurlu atmosferi ile keyifle kahvenizi, çayınızı yudumlayabileceğiniz bir mekan olurdu… ama bir çayı bile 20 dakika beklemeyi göze almalısınız.Sorulduğunda işletme yeni olduğu için gecikme oldu diyorlar…