İznik’in kuzeydoğusunda, Eşrefoğlu Sokak ile Türbe Sokağı’nın kesiştiği noktada yer alan Eşrefi Rumi Camisi türbe, dergâh, zaviye ve hazireden oluşan bir yapı topluluğu idi. Eşrefoğlu Abdullah Rûmi (1353-1469) aslen Mekkeli olup, Bursa’da eğitim görmüş olup, Hacı Bayram Veli’nin önce müridi, sonra da damadı olmuştur. Bundan sonra da dergâhını İznik’te kurmuş, bunun yanına da camisini yaptırmıştır. Cami İznik’in Yunan işgali sırasında 1922 yılında yıkılmış ve yakılmıştır. Günümüze yalnızca bazı duvar kalıntıları ile minaresi ve haziresindeki mezarlar gelebilmiştir. Kitabesi günümüze gelememiştir. Ancak caminin banisi olan Eşrefoğlu Abdullah Rûmi’nin sandukası üzerindeki bir levhada “Haza kabr-i şerifi Kutb-ül arifin eşşeyh Eşrefzade Abdullah Rumi Kuddise sirruhu vefatı sene (H.874 - M.1469)” yazılıdır. Buna dayanılarak caminin Eşrefi Rûmi’nin ölümü 1469 olduğuna göre XV.yüzyılın ortalarında yapıldığı sanılmaktadır. Cami 12.50x16.00 m. ölçüsünde dikdörtgen planlı olup, kuzeyinde 8 m. uzunluğunda bir ahşap revak bulunuyordu. İbadet mekânının sivri kemerli giriş kapısı üzerinde çini levhalı bir hadis bulunuyordu. Mihrabında hadis yazısı ve kandil ve enginar yapraklı bezemelerden oluşmuş çini karolar bulunuyordu. Bu cami Sultan IV.Murat (1623-1640) tarafından onarılmış, caminin ve türbesinin duvarları çinilerle kaplanmıştır. Bu çinileri Tabakzade Mehmet Usta 1628 yılında yapmıştır. Günümüzde bu caminin yerine modern bir cami yapılmıştır. Eski camidsen günümüze kalan minaresi kesme taştan üç sıra tuğlalıdır. Sekizgen planlı kaidenin üzerine 12 cepheli gövde oturtulmuştur. Petek ve külah kısmı yıkılmıştır. Eski camiye ait olan minaresinin gövdesi çemberler içerisine alınarak sağlamlaştırılmıştır. Kırmızı tuğladan yapılmış olan minarenin gövdesi çini kuşaklarla bölümlere ayrılmıştır. Üzeri de XVII.yüzyıla ait çinilerle sonraki dönemlerde kaplanmıştır. Caminin yanındaki avluda bulunan küçük bir hamam da 1970’li yıllarda yıkılmıştır. İznik ilçe merkezinde cami, camiden ayrı bir minare, 11 mezarın bulunduğu nazire ve bağlantılı yapılar topluluğu. Kurtuluş Savaşı sırasında Yunanlılar tarafından tahrip edilmiş, 1950'de aslına yakın olarak yeniden inşa edilmiştir. Topluluğun özgün hâli konusunda eski kaynaklarda aydınlatıcı bilgiler yer alır. Kâtip Çelebi, ziyaret yerinin "cami, tekke ve Eşrefzâde'nin mezarını kapsadığını belirtir. Evliya Çelebi de, "cami, tekke imareti ve Eşrefzâde'nin mezarından oluşan ve çinilerle süslenmiş ziyaret yerini tanımlar. Ona göre, caminin çatısı kırmızı kiremitle örtülü ve duvarları çinilerle bezelidir. XX. yüzyıl başlarında İznik'te incelemeler yapan C. Gurlitt, yayımlanan planında, camiyle birlikte, batıda camiye bitişik durumdaki Eşrefzâde'nin mezarının bulunduğu "türbeyi, kutsal eşyanın saklandığı ayrı bir "mekânı, çeşmeli "giriş sahnı"nı ve minareyi göstermektedir. C. Gurlitt'in planındaki yanlışları düzeltmek suretiyle geniş bir yapı tanıtımı yapan K. Otto-Dorn, Eşrefzâde'nin mezarının yolun karşı tarafında bulunan bir başka türbede olması gerektiğini savunur. Eşrefzâde mezarı: Eşrefzâde'nin mezarı çinilerle bezelidir. Bu çinilerde celî yazı ile "Esmâ-i Hüsnâ" (tanrının adları) ve "Şeyh Rûmî'nin yeri burasıdır" tümcesi işlenmiştir. Bunlardan başka, bir yazının sonuna "Âsitân-ı Şeyh-i Rûm'a gel ki Eşrefzâde'dir" dizesi eklenmiştir.

İçinden nuru İslamın aydınlığı fışkıran. Eski tekke ve zaviyeler zikirhaneler nurlar ışıklar canlanıyor insanım ufkunda

Maneviyatı yoğun bir türbe tavsiyemdir Bursaya yolu düşen mutlaka gitsin..

Harika bir yer iznik doğasıyla tarihiyle ve en güzel yerde bir mürşidi kamil'in olduğu yer eşrefoğlu rumi k.s selametle

Çok feyizlidir. Dertlere deva ruha gıda ,vücuda şifadır....

Sandukalar caminin dışında. Üstü açık. Bu hâliyle diğer türbelerden ziyaret yerlerinden oldukça farklı.

İznik ilçemizin gönül erlerinden gönül mimarlarından olan Eşrefoğlu Rumi hazretlerinin manevi huzurunda dua ederek duygusal anlamda önemli bir kazanım elde edebilirsiniz.

Her şey çok güzel! Belli ki burada medfun mübarek zatların maneviyatı sinmiş bölgeye. Caminin de restorasyon işleri çok güzel yapılmış. Ancak çevrede maalesef tarihi dokuya uygun olmayan alanlar ve levhalar mevcut. İnşallah tez vakitte bunlar da temizlenir. Mesela caminin avlusunda, cenaze namazı kılanacak bölümde yeşil plastik bir levha üzerine “her canlı ölümü tadacaktır” ayeti yazılmış ki bu kadar basit ve çirkin bir levha ne o ayete ne de mekana yakışmış!

İsmi bizi cezbetmek için yetti ancak restorasyon çok kötü yapılmış. İçini tamamen sıvamışlar... İçinin her yerine birşeyler asılı... Orjinalinden çok uzak... Yanında efendi hazretleri nin türbesi var...

Allah dostlarını her fırsatta ziyaret etmek de fayda vardır. Doluysan boşaltır lar, boşsan doldururlar.