Gerçekten İstanbul’da görülmesi gereken bir camii

Mimar Sinan'ın şahane eserlerinden birisi

Eskiden tophane nargilecilerinin bugünlerde ise karaköy cafe barlarının kıyısında kalmış heybetli mabed. Varlığı daim olsun.

Uluç lakabıyla da anılır. Aslen Kalabriyeli olup Giovan Dionigi Galeni adını taşıdığı, papaz olmak üzere Napoli’ye giderken Cezayirli Ali Ahmed Reis tarafından 926’da (1520) esir alındığı rivayet edilir. Tophane’de adına yaptırılan camiye ait vakfiyede baba adının Abdülmennân ve Abdullah gibi iki ayrı şekilde belirtilmiş olması (Kılıç Ali Paşa Vakfiyesi, vr. 8b, 40a) mühtedi olduğunu gösterir. Önceleri kendisine verilen Uluç lakabı, Kuzey Afrika’da “Arap olmayan kâfir ve dinsiz” anlamındaki “ılc” kelimesinden gelmekte olup (Karahisârî, s. 694; Kāmus Tercümesi, I, 424) arşiv belgelerinde daha çok denizciler için “uluç ve müslüman sûretinde kâfirler” şeklinde kullanılmakta ve casusluk yapan hıristiyan denizcilerini ifade etmektedir (BA, KK, nr. 1770, s. 85b; BA, MD, nr. 5, hk. 1502-1503). Hicrî takvimle doksan yaşları civarında vefat ettiğine göre 1500’lü yılların başlarında doğmuş olması muhtemeldir (Selânikî, I, 186). Esir düştükten sonra İslâmiyet’i kabul edip denizciler arasına katılmış olduğu sanılan Uluç Ali hakkındaki ilk bilgiler 955 (1548) yılına kadar iner. Bu tarihte Turgut Reis’in maiyetine giren Uluç Ali, Mehdiye savunmasında (956/1549) ve Cerbe akınlarında (957/1550) başarılı hizmetlerde bulundu. Turgut Reis’in 958’deki (1551) Trablusgarp seferine katıldı. Bilinen ilk görevi Belediunnâb kāidliğidir. Bu görevde iken bazı şikâyetler üzerine teftişe mâruz kaldı. Cezayir Beylerbeyi Sâlih Paşa’nın emriyle Cezayir’e getirilmek üzere Memî Reis görevlendirildiyse de ondan kurtularak İstanbul’a geldi (BA, MD, nr. 2, hk. 414). Belgelerde Cezayir reislerinden olduğu belirtilen Uluç Ali, 3 Cemâziyelâhir 963’te (14 Nisan 1556) 40 akçe ulûfe ile hassa reisliğe tayin edildi (BA, MD, nr. 2, hk. 516). Cezayir Beylerbeyi Sâlih Paşa’nın vefatı üzerine onun emrindeki donanmayı geri çağırmak üzere Cezayir’e gitti ve bu hizmetlerinden dolayı ulûfesi 15 Zilkade 963’te (20 Eylül 1556) 100 akçeye çıkarıldı (BA, MD, nr. 2, hk. 1431-1432). 964’te (1557) Piyâle Bey kumandasında Akdeniz’e açılan Osmanlı donanmasına bir baştarda ile katıldı (BA, D.BŞM, nr. 51, s. 2, 55). Piyâle Paşa ile birlikte 967’de (1560) Cerbe seferine gitti. Donanma Benefşe’ye geldiğinde Uluç Ali keşifte bulunmak üzere Çuka adası civarına gönderildiğinde rastladığı bir gemiyi (barça) esir aldı ve kuşatma sırasında pek çok yararlık gösterdi (Zekeriyyâzâde, s. 42-43, 74-75); yevmiyesi 10 akçe yükseltildi (BA, MD, nr. 4, hk. 1466). Bu hizmetleri karşılığında Sığla sancak beyliğine getirildi ve bölgedeki sularda muhafaza (derya muhafazası) görevi üstlendi (BA, KK, nr. 219, s. 144). Hububat kaçakçılığı takibatı sırasında 971’de (1564) Sakız beyleriyle çatıştı, kendisiyle aynı adı taşıyan kardeşi Ali Sakızlılar tarafından öldürüldü (BA, KK, nr. 74, s. 14). Daha sonra Malta kuşatmasına İskenderiye beyi olarak altı gemilik bir filo ile katıldı (Turan, s. 82, 86). Trablusgarp Beylerbeyi Turgut Paşa’nın şehid olması üzerine Zilhicce 972’de (Temmuz 1565) Trablusgarp beylerbeyi oldu ve gerekli mühimmatı Cerbe’den Malta’ya taşımakla görevlendirildi (BA, KK, nr. 7501, s. 108, 111). Trablusgarp beylerbeyiliğine bir ara Mehmed Paşa getirildiyse de (BA, MD, nr. 5, hk. 1972) Tâcûrâ halkının isyanı üzerine buraya tekrar Uluç Ali Paşa tayin edildi. Bu isyanı bastırdığı için 16 Rebîülevvel 975’te (20 Eylül 1567) padişahın iltifatına mazhar oldu, kendisine bir kılıçla iki hil‘at gönderildi. Ayrıca İspanya donanmasının Akdeniz’deki bütün hareketlerini İstanbul’a bildirerek tedbir alınmasını istedi (BA, MD, nr. 7, hk. 250, 653, 1060). 2 Muharrem 976’da (27 Haziran 1568) Cezayirigarb beylerbeyi oldu (BA, MD, nr. 7, hk. 1625). Tunus halkının da kendisine müracaatı üzerine Şevval 977’de (Mart 1570) Tunus’u aldı ve Kāid Ramazan’ı buraya kaymakam bırakarak Cezayir’e döndü. Aynı zamanda bölge ahalisinin desteğiyle İspanya üzerine gidilerek Endülüs müslümanlarına yardım edildi, İspanya şehirleri yağmalandı (BA, MD, nr. 9, hk. 204). Bu sırada başlayan Kıbrıs kuşatmasına katılmak üzere Akdeniz’e açılan Uluç Ali Paşa karşılaştığı dört Malta kadırgasını ele geçirdi.

Kılıç Ali Paşa Camii, Kaptan-ı Derya Kılıç Ali'nin Mimar Sinan'a yaptırdığı İstanbul'un Tophane semtinde bulunan camidir. Camideki iki kitabeye göre, Hicri 988 (Miladi 1580) yılında yapılmıştır. Türbe, medrese ve hamamdan oluşan bir de külliyesi vardır. 2011 yılında ciddi anlamda restorasyon geçiren Cami, türbe ve hamamı ile İstanbul'un çok değerli hazinelerinden biri olan Mimar Sinan'ın bu yapıtı, yerli ve yabancı turistlerin ilgisini çekmektedir. Külliyenin medreseyi de içerisine alan diğer bölümleri restorasyona alınarak 2015 yılında tamamlanmıştır. Cami, hemen karşısında bulunan ve bir meydan çeşmesi olan Tophane Çeşmesi ile de uyumlu olup, içinde birçok levent kabristanı barındırmaktadır. Bunlar arasında en muhteşemi Kaptan-ı Derya Ateş Mehmet Paşa'nın yelkenli ve kırık direkli lahid mezarıdır. Mihrap, cami duvarından dışarıya taşırılmıştır. Giriş avlusunda şadırvanı vardır. Tophane Meydanı’nda bulunan ve Kaptan-ı Derya Kılıç Ali Paşa tarafından Mimar Sinan’a yaptırılarak 1581 yılında inşa edilen bu caminin hikâyesinin şöyle olduğu rivayet edilir: Kılıç Ali Paşa, cami yaptırmak için Sultan III. Murad’dan yer ister. Sultan da, Kaptan-ı Derya olmasından dolayı Kılıç Ali Paşa’ya denize cami yapmasını söyler. Bunun üzerine Paşa, Mimar Sinan ile anlaşır ve Tophane rıhtımının kenarına taş, toprak, moloz yığarak caminin inşasına başlar. Bu nedenle, Kılıç Ali Paşa Camii'nin deniz üzerine kurulan ilk cami olduğu söylenir. (Alıntı)

Bu camide Cervantes'in esir olarak çalışıp çalışmadığıyla ilgili iddialar bulunmakta. Halen daha bu iddianın doğruluğu veya yanlışlığı kanıtlanamamış durumda. Caminin dışı ve etrafı İstanbul'un kesinlikle görülmesi gereken yerlerinden biri. cami ve hemen yakınındaki hamamı aslında bir kopleks şeklinde oluşturulmuş. Girişteki maketten detayları görebiliyorsunuz. Her ne kadar Mimar Sinan eseri olsa da bu caminin içi mutlaka görülmesi gereken bir durumda değil. İçi dışının ihtişamını taşımıyor. Yalnızca güneşli günlerde cami doğrudan güneş aldığında vitrayların içeride çok güzel bir ortam oluşturma ihtimali var. Ben denk gelemedim.

16 yüzyıldan kalan güzide eserlerinden bir tanesi Teravih namazı kılıp imanımızı tazeledik Gerek mimarisi gerek yakın olması kesinlikle gitmeye tavsiye ederim Definitely worth visiting and taking a photo from this 16 century oldu mosque Very unique built a bit in venetian decoration style Obavezno preporučujem za otići uslikati i klanjati naravno Dzamija iz 16 stoljeća odiše ljepotom i jednostavnošću

İstanbulun incilerinden ve müezini secde ettirenlerden. Yakıştıramadığım bir şey her tarafından kablo ve şamdan sarkması. Yavuz sultan selim camiini örnek alarak bir düzenleme yaparlarsa bize miras bırakılan güzellikleri görebiliriz kanısındayım.

Pek sevdiğimiz, klasik Osmanlı camilerinden... Çevresinde eskilerden pek kimse kalmadı. Ne Amerikan Pazarı ne çevre esnaf ne de Borsa. Ama kendisi pek daha bir güzel ortaya çıkmış. Yanıbaşında yenilenen Kılıç Ali Paşa Hamamı ise muhteşem olmuş. Yanıbaşındaki 1.Mahmud Han Çeşmesi ve Hamam ile birlikte bir külliye şeklinde gezdiniz mi aAnadolu'da bir il gezmiş gibi oluyorsunuz. Pek sevdiklerimiz..

Turistlik camii ler listesinde olmayıp gerçekten de gezilecek camii ler arasında üst sıralarda olan bir yer bence. Öğle namazlarını denk geldikçe gidiyorum. Avlusunda abdest almak içerisinde namaz öncesi oturmak çok huzur veren bir an. Yanında medrese ve bitişiğinde aynı isimle hamam mevcut. Mimarisi çok güzel ve hayran bırakan bir yapı.